KIRŞEHİR DE CEVİZ BAHÇESİ KURULURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1 - Ceviz ağacı dinlenme döneminde -25 0C’ye kadar soğuğa dayanıklıdır. Ancak sonbahardaki erken donlara ve bilhassa ilkbahardaki geç donlara karşı hassastır.
2 – Sıcaklardan çok fazla etkilenmeyen ceviz ağacı +38 0C’ye kadar zarar görmez. Aşırı sıcaklarda güneş yanıklığı riskine karşı tedbir alınmalıdır.
3 – Güneş yanıklığından korunmak için kaolin uygulaması yapılır. Genellikle İlk uygulama Haziran ayı içerisinde gün dönümü olan 21 Hazirandan bir hafta öncesine denk gelmektedir.
4 – Ceviz bahçesi kurulacak bir bahçede mutlaka toprak analizi yapılmalıdır.
5 – Rüzgârın zarar verecek şekilde sert estiği yerlerdeki bahçe kurulumlarında rüzgâr perdesi oluşturulmalıdır. ( İbreli türlerden selvi, sedir gibi fidanlar dikilir.)
6 – İlkbahar geç donları ile sonbahar erken donlarının yaygın olarak görüldüğü yerlerde ceviz yetiştiriciliği yapılmaz. Ayrıca Ceviz bahçesi tesis edilecek yerlerde don çukuru olmamalıdır.
7 – Kuzeye bakan yamaçlarda ceviz bahçesinin kurulması çiçeklenmenin gecikmesini sağlayarak don zararı en aza inecektir.
8 – Odun ve çiçek gözlerinin dinlenmeden çıkabilmesi için cevizin belli bir soğuklama süresine (+7.2 0C ve altında geçen saat ) ihtiyacı vardır. Cevizler genellikle 400-1800 saat arası soğuklamaya ihtiyaç duyarlar. Bölgemiz buna uygundur.
9 - Ceviz ağaçlarının toprak seçiciliği olmamakla beraber, taban suyu seviyesi 2.5-3.0 metreden yukarı olmayan, fazla su tutmayan, gevşek, süzek, çakıllı-alüvyonlu topraklarda daha iyi gelişir.
10 - Ceviz bahçesi kurulum yerinde, toprağın PH değeri 6,5-7,5 arasında olmalıdır.
11 – Ceviz bahçesi kurulum yerinde toprağın %5 - 7 aktif kireç ‘li olması demir klorozuna neden olabilmektedir.
12 – Ceviz ağaçları, meyve ağaçlarının toprak tuzluluğuna karşı gösterikleri dayanım sınıflandırmasında orta derecede dayanıklı sınıf gurubuna girmektedir. Toprak ve suyun tuzluluğu ceviz yetiştiriciliği açısından önemlidir.
13 – Alt toprak işlemesi; milli, kumlu ve çakıllı topraklarda Kazayağı ile diğer topraklarda Riperle yapılmalıdır.
14 – Ceviz Bahçesi kurulacak yer, yamacın tabanından 15 m. yükseklikte olmalıdır. Bazı vadilerde, her 30 m.yükseliş, ilkbaharda gece sıcaklığında 3 – 6 C ‘lik bir artış sağlar.
15 –Çeşit seçimi meyvelerin özellikleri ve verimleri başta olmak üzere, döllenme biyolojileri, yapraklanma zamanları, hastalık ve zararlılara duyarlılıkları, vejetasyon süreleri, özellikle bölgenin ilkbahar geç donları ve sonbahar erken donları göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.
16 – Bölgemiz iklimine uygun çeşitlerin tespit edilmesi gerekmektedir. Sert kış koşullarının yaşandığı karasal iklimin hakim olduğu ekolojilerde geç çiçeklenen çeşitler tercih edilmedir.
17 – Ceviz ağacı, rüzgarla tozlanma yaptığı için bahçe kurulumunda hakim rüzgar istikameti göz önünde bulundurulmalıdır. Tozlayıcı çeşit ana çeşidin % 5’ i kadar olmalıdır( Örneğin 100 ağaçlık bir alanın 5 ağaç tozlayıcı çeşit olmalıdır.). Bahçe en az iki çeşitten kurulmalıdır.
18 - İyi bir ceviz bahçesi sağlıklı fidanlardan kurulmalıdır. Kaliteli, ismine doğru, hastalık ve zararlılardan ari, duble, saçak köklü, destek kökleri zedelenmemiş, kökleri uygun ilaçlarla muamele edilmiş fidanlardan olmalıdır.
19 - Fidanlar yaprağını döktükten sonra sökülmüş olmalıdır.
20 – Ceviz bahçesi dikimden birkaç gün önce sökülmüş fidanlarla kurulmalıdır. Fidanların güneş,rüzgar ve soğuktan korunması , köklerinin de açıkta bırakılmamasına dikkat edilmelidir.
Dikim öncesi mutlaka İl-İlçe Gıda. Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden teknik destek istenmelidir.
21 – Çukurlar kazılmadan önce dekara 3-4 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir.
22- Dikim aralık mesafesinde mutlaka çeşitlerin gelişme kuvveti bilinmelidir; Sulama imkânları, arazi meyili vb. şartlar dikkate alınarak dikim aralık mesafesi tespit edilmelidir.
23 – Dikim yılından önce dikim yapılacak yerlerde 100*100 cm boyutlarında ve 150 cm derinliğinde çukurlar kepçeyle kazılmalıdır. Çukur kazılırken kepçeyle üst toprak sol tarafa alt toprak ise sağ tarafa yığılır, daha sonra üstten çıkan toprak alta ve alttan çıkan toprak da üste yığılarak çukur tamamen doldurulur. Çukurun tamamen doldurulmasındaki amaç, dikimde kolaylık olması içindir. Çukuru doldururken, toprağın bir yağışın arkasından çökeceği hesap edilmelidir.
24 – Fidan dikiminden önce çukurun dibine 2 kürek yanmış ahır gübresi ve 100 gr. kompoze gübre ilave edilerek toprakla karıştırılmalıdır. ( Ahır gübresi fidan köklerine temas ettirilmemelidir.)
25 - Fidanın kazık kökü ve yaralı kökleri dikkatlice incelenmeli ve sağlam yerlerinden kesilmelidir.
26 – Dikim, toprak tavında iken yapılır. Çamurda, donda ve sert rüzgârlı havalarda dikim yapılmaz. ( Bölgemizde ilkbahar dikimi uygundur.)
27–Dikimden sonra herek dikilip can suyu verilmelidir, can suyu en az 30 litre olmalı ve can suyu verildikten sonra toprağın çatlaması önlenmelidir.
28– Gübreleme ve budamaya önem verilmelidir.
29 – Geç yapraklanan ve yan dallarda meyve veren, verimli ceviz çeşitlerine geçilmelidir.
30 – Fidan dikiminden itibaren gübreleme, sulama ve budama konusunda İl / İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerimizden teknik destek alınmalıdır.
SONUÇ OLARAK
Ceviz yetiştiriciliği
—Bölgelerin sonbahar, kış ve ilkbahar donları,
—Yaz sıcakları
—Soğuklama süreleri göz önüne alınarak,
—Bölgelere uygun çeşit seçimi ile
—Kapama bahçeler halinde ve
—Mutlaka aşılı,
—İsmine doğru
—Sertifikalı fidanlarla yapılmalıdır.
Kaynaklar: - Akça, Y.,2012 Ceviz Yetiştiriciliği. 4 Baskı ISBN: 975-974-97498-07
- Bayrak, S.,Yılmaz, Ö.,1997 Aşılı Ceviz Badem Yetiştiriciliği. 2 Baskı: ISBN 978-605-891-0-4
- Şen, S.M.,1986.Ceviz Yetiştiriciliği.Eser Matbaası ,Samsun
- Şen, S.M., 2001 Ceviz Yetiştiriciliği Besin Değeri Folklorü. 4 Baskı: ISBN 978-605-891150-0-8
- Tosun, İ.,Hantaş, C.,Soyergin, S.,Çeliker, G, F.,Erdoğan V., Modern Ceviz Yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova-2007
